Narzędzia Sceptyka (The Skeptic’s Repertoire PL)
Narzędzia sceptyka – Dwa rodzaje argumentów osobistych

Narzędzia sceptyka – Dwa rodzaje argumentów osobistych

Podsumowanie:

  • Ten artykuł jest kontynuacją wcześniej opublikowanego tekstu o argumentach wprowadzających w błąd używanych w dyskursie publicznym (link).
  • Istnieje wiele forteli, które można wykorzystać do wygrania sporu lub wywarcia wpływu na słuchaczy.
  • Argumenty ad hominem mają na celu odwrócenie uwagi i atakują poglądy lub przynależność przeciwnika zamiast omawiać bieżący problem. 
  • Argumenty ad personam porzucają temat i mają na celu bezpośrednie obrażenie przeciwnika. 
  • Oba argumenty są używane w retoryce politycznej.

W dyskursie politycznym często używa się zwodniczych argumentów, które odwracają uwagę publiczności od tematu i, zamiast tego, skupiają ją na przeciwniku. Takie sztuczki mogą być szczególnie pomocne, jeśli jedna ze stron debaty nie ma odpowiednich argumentów i chce ten fakt ukryć stosując matactwa. Politycy bardzo często stosują tego typu sztuczki, gdy chcą sprawiać wrażenie, że mają przewagę moralną. Ich wyborcy są często mniej zainteresowani faktami, a bardziej postrzeganiem siebie jako moralnie dobrych.

Argumentum ad hominem

Ten typ argumentacji polega na „atakowaniu charakteru lub motywacji osoby, a nie stanowiska lub argumentu” [1]. Jeśli przeciwnik w dyskusji proponuje ważny argument, czasami można wykazać, że argument ten jest sprzeczny z innymi poglądami lub powiązaniami tej osoby.

Na przykład, dyskutant twierdzi, że palenie papierosów jest niezdrowe, ponieważ powoduje raka płuc, raka krtani i wiele innych rodzajów chorób. Aby użyć argumentu ad hominem przeciwko tej osobie, można zapytać „dlaczego więc jesteś palaczem?” Argument ten jest błędny, ponieważ bycie palaczem nie ma nic wspólnego z udowodnionym faktem, że wdychanie dymu tytoniowego ma negatywny wpływ na zdrowie palacza. Osoba uzależniona od tytoniu bardzo dobrze wie, że jej nałóg jest szkodliwy, a jej zachowanie nie ma związku z naukami medycznymi.

Argumentum ad personam

Ten typ argumentacji jest podobny do argumentu ad hominem, ale polega na byciu niegrzecznym i obraźliwym dla oponenta. Przedmiot sporu zostaje całkowicie porzucony na rzecz atakowania przeciwnika w złośliwy sposób. Schopenhauer dodaje, że fortel ten jest popularny, ponieważ „każdy jest w stanie go zrealizować” [2]. Innymi słowy, argumenty ad personam nie wymagają znajomości tematu, stąd ich częste stosowanie.

Argumenty ad personam służą jeszcze jednemu ważnemu celowi – jest nim rozgniewanie przeciwnika. Rozgniewany „nie jest w stanie osądzić właściwie i dostrzec, na czym polega jego przewaga” [2]. Dzieci często posługują się  w ten sposób wyzwiskami, w związku z czym sam argument można uznać za dziecinny.

Jeden przykład publicznych argumentów ad personam można znaleźć w licznych wiadomościach na Twitterze opublikowanych przez byłego prezydenta USA Donalda J. Trumpa. W jednym ze swoich tweetów Trump nazwał swojego przeciwnika w wyborach prezydenckich, Joe Bidena, „kolejną osobą o niskim IQ” [3], podczas gdy w innym nazwał kandydatkę na urząd  wiceprezydenta Kamalę Harris „bardzo paskudną” [3].

W demokratycznych systemach politycznych politycy są wybierani ze względu na ich opinie w sprawach społecznych, ekonomicznych i innych związanych z funkcjonowaniem aparatu państwa. Używanie wyzwisk to wyrażanie opinii nieistotnych dla ważnych decyzji, które musi podjąć polityk. Co więcej, obrażanie przeciwników politycznych odsuwa temat debaty od spraw wyborczych i, zamiast tego, odwołuje się do niższego instynktu werbalnej agresji. Po raz kolejny przychodzą na myśl niesforne dzieci.

Wniosek

Odbiorcy powinni zawsze zwracać uwagę na argumenty ad hominem i ad personam, ponieważ często są one cynicznie wykorzystywane do ukrywania niekompetencji, wydawania wątpliwych osądów moralnych i / lub odwracania uwagi od tematu. Prawdziwa debata, zwłaszcza w delikatnych kwestiach politycznych, wymaga uważnego rozpatrzenia faktów, a cechy osobiste czy przynależność danego mówcy są całkowicie oderwane od tematu. Warto zauważyć, że stosowanie ataków osobistych powinno również piętnować mówcę jako podstępnego i niedojrzałego.

Bibliografia:

  1. Ad hominem argument. (n.d.) American Heritage® Dictionary of the English Language, Fifth Edition. (2011). Retrieved April 10 2021 from https://www.thefreedictionary.com/Ad+hominem+argument 
  2. Also known as “The Art of Controversy” or “Eristic Dialectic: The Art of Winning an Argument”. I am using the edition published through Simplicissimus Book Farm.
  3. Retrieved April 10 2021 from https://www.nbcnews.com/politics/2020-election/everything-trump-has-said-about-2020-field-insults-all-n998556