Chociaż przeziębienie jest zwykle przedstawiane jako pojedyncza choroba, w rzeczywistości jest to grupa chorób. Zwyczajowo używa się tego terminu do nazwania łagodnej choroby górnych dróg oddechowych, która może być wywołana przez kilka rodzajów wirusów. Najczęstsze z nich to rinowirusy (30-50%) i koronawirusy (10-15%). Po zakażeniu rinowirusami objawy mogą pojawić się w ciągu 10 godzin, a choroba ma charakter samoograniczający się, co oznacza, że objawy trwają zwykle do 10 dni. Do typowych objawów należą ból gardła, zatkany nos, kichanie i kaszel. Gorączka występuje głównie u dzieci, ale może pojawić się także u zakażonych dorosłych [1].

Ponieważ istnieją setki wirusów, które mogą wywoływać przeziębienie, nie istnieje obecnie skuteczna profilaktyka w postaci szczepień [4]. Z tego samego powodu nie ma też skutecznego lekarstwa. Ponieważ choroba i tak ma charakter samoograniczający się, wszystkie dostępne terapie koncentrują się na łagodzeniu objawów i skracaniu czasu ich trwania [5]. Powszechnie jest jednak przekonanie, że witamina C może zarówno zapobiegać, jak i leczyć przeziębienie.

Witamina C jest niezbędnym składnikiem naszej diety, ponieważ jej poważny niedobór może prowadzić do zagrażającej życiu choroby zwanej szkorbutem (więcej o tym, jak witamina C wpływa na nasze zdrowie, można przeczytać w tym artykule) [6]. Organizm ludzki nie wytwarza witaminy C, ważne jest więc, aby włączyć ją do naszej diety. Obecnie minimalna zalecana dawka witaminy C w USA i Kanadzie wynosi 75 mg dziennie dla kobiet i 90 mg dziennie dla mężczyzn. Spożycie 5 różnych warzyw i owoców dostarcza od 200 do 250 mg witaminy C [7].

Idea stosowania witaminy C w zapobieganiu i leczeniu przeziębienia została w znacznym stopniu spopularyzowana przez laureata nagrody Nobla Linusa Paulinga. W swojej książce zaleca on przyjmowanie do 3000 mg witaminy C dziennie (sprawdź nasz poprzedni artykuł o tym, jak dawka robi różnicę), opierając się na badaniu przeprowadzonym na uczniach podczas obozu narciarskiego [8]. Od tego czasu przeprowadzono wiele badań, aby sprawdzić te twierdzenia. Wyniki badań zebrano i przeanalizowano w celu określenia faktycznej efektywności kwasu askorbinowego. W rezultacie wykazano, że codzienna suplementacja witaminą C w dawce od 200 mg do 3000 mg nie miała wpływu na ilość zachorowań na przeziębienie u uczestników badań w porównaniu z grupą placebo. Wykazano jednak, że czas trwania choroby skrócił się odpowiednio o 8% i 14% u dorosłych i dzieci. Oznacza to, że biorąc pod uwagę 10 dni jako średni czas trwania objawów, w przypadku dorosłych byłoby to 9,2 dnia, a w przypadku dzieci – 8,6 dnia. Wyniki te nie zostały jednak potwierdzone we wszystkich badaniach. Co więcej, nie odkryto wpływu na złagodzenie objawów. W przypadku stosowania witaminy C jako leku, pacjenci otrzymywali codziennie dawką do 8000 mg witaminy C już po rozpoczęciu objawów. Nie stwierdzono jednak różnicy w czasie trwania i złagodzenia objawów między grupą kontrolną a grupą placebo [9-11].

Podsumowując, witamina C jest niezbędnym składnikiem naszej codziennej diety. Jednak suplementacja witaminą C nie zapobiega infekcjom związanym z przeziębieniem. Co więcej, nie jest skuteczna w walce z tą chorobą.