Om eiwitten te produceren, moeten onze cellen een RNA-kopie maken van bepaalde stukjes DNA, een proces dat transcriptie wordt genoemd. Reverse-transcriptie is de tegenovergestelde activiteit, waarbij RNA wordt gebruikt als een sjabloon om zijn DNA-equivalent te genereren [5]. Reverse transcriptie vindt plaats in sommige virussen waarvan het genoom wordt gemaakt door RNA, in plaats van DNA zoals dat van mensen. Er is ook bewijs gerapporteerd van reverse-transcriptie in menselijke cellen [6].

De genoemde studie van Aldén en collega’s is getiteld “Intracellular Reverse Transcription of Pfizer BioNTech COVID-19 mRNA Vaccine BNT162b2 In Vitro in Human Liver Cell Line”. Bij het lezen van een (wetenschappelijke) publicatie is het belangrijk om de context te definiëren en vooral het modelsysteem dat voor het onderzoek is gebruikt. Hier zijn levercellen afgeleid van een kankercellijn blootgesteld aan verschillende doses mRNA die in het Pfizer-BioNTech COVID-19-vaccin zitten. Er wordt aangetoond dat deze cellen in staat zijn om van mRNA een omgekeerde transcriptie te maken naar zijn equivalente DNA-sequentie.

Kankercellijnen worden vaak gebruikt om in vitro-onderzoeken uit te voeren, omdat hun wijzigingen gunstige eigenschappen verlenen voor onderzoeksdoeleinden: ze groeien gemakkelijk, zijn zeer resistent en daarom gemakkelijk te onderhouden. Dergelijke wijzigingen maken echter geen directe vergelijking met gezonde systemen mogelijk. Daarom is het vertalen van de bevindingen van dit onderzoek naar het algemene idee dat mRNA van COVID-19-vaccins wordt omgezet in DNA in menselijke levercellen – zoals vermeld in de titel van de publicatie – onjuist en valt het in de valse equivalentie-drogreden. Bovendien, zoals besproken in ons vorige artikel over de wetenschappelijke methode, moeten wetenschappelijke waarnemingen uitgebreid worden getest door verschillende onderzoeksgroepen en met verschillende instellingen. Alleen als hetzelfde resultaat wordt bereikt, kunnen die bevindingen worden vertaald in een solide theorie of conclusie.

De genoemde publicatie [1] verscheen in een wetenschappelijk tijdschrift van een controversiële uitgeverij genaamd MDPI, die in het verleden om verschillende redenen werd bekritiseerd, waaronder de kwaliteit van het peer-review proces [7]. Andere experts in het veld meldden dat de studie sommige van zijn eigen beweringen niet goed kan ondersteunen [8], waarbij één belangrijk verband volledig ontbreekt: de studie rapporteert geen bewijs van het feit dat het omgekeerd getranscribeerde DNA uit het cytoplasma kan worden getransporteerd – waar eerst  het mRNA wordt afgeleverd en de reverse transcriptie plaatsvindt – naar de kern van de cel – waar in plaats daarvan het genetische materiaal wordt opgeslagen. Zonder deze stap is er geen kans dat er nieuw gevormd DNA in het genoom van de gastheercel kan worden ingebouwd, aangezien de twee zich in verschillende compartimenten van de cel bevinden. Een opmerking die het belang van de genoemde studie verduidelijkte verscheen zelfs nog geen twee maanden na publicatie in hetzelfde tijdschrift [9]. Dit toont aan dat het onderwerp nog steeds wordt besproken in de wetenschappelijke gemeenschap zelf en nog niet kan worden vertaald in harde conclusies. Bovendien waren de resultaten van een eerder gepubliceerd artikel (waarin wordt beweerd dat reverse-getranscribeerd SARS-CoV-2-RNA kan worden ingebouwd in het genoom van een cel die is geïnfecteerd met het virus [10]), dat werd gebruikt als referentie voor het momenteel geanalyseerde artikel is veel bediscussieerd door de wetenschappelijke gemeenschap [11]. Bovendien konden die bevindingen niet worden gereproduceerd door andere onderzoeken die door een andere groep in een ander tijdschrift zijn gepubliceerd [12].

Ten slotte, voordat sterke conclusies worden getrokken, moeten de resultaten van deze studie worden bevestigd met experimenten in vivo, zoals de auteurs zelf stellen. Levende systemen zijn in feite samengesteld uit verschillende organen, weefsels en celtypes die met elkaar communiceren en vertonen duidelijk veel complexer gedrag dan een cellijn die in een laboratorium is gekweekt (d.w.z. in vitro bestudeerd).